20.06.2021
Soru: Yamuk Duruş Soyut Kavramlar oturumlar dizisinde sürekli bir kavram üstüne konuşuyoruz. Peki, susmak nedir? Sizin için susmak nedir?
Tuba: Boş konuşmamaktır.
Uhri: Bir sürü susma çeşidi vardır. Sözün bittiği yer olabilir, duyguların akla yenildiği an olabilir. Felsefe de gerçeği konuşamıyorsanız susun der. Susmak bir terbiyedir. En azından var olanı değiştirmemiş olursunuz. Susmak pasif gibi görünen aktif bir eylemdir.
Betül: Duyabilmek, düşünebilmektir.
Burak:Sözün bittiği yer mi, başladığı yer midir?
Murat: Dâhil olmamaktır, eylemi bırakmaktır.
Okan: Bir konuşma ya da davranış biçimidir.
Liber: Susmak o zaman ne değildir?
Ahmet: Pisagor’un kendini bulmada çok önemsediği bir kavram. (1 yıl susma, 2 yıl susma) Zen bahçesi hazırlarken ekip biçtiğin değil kullandığın boşluktur. Konuştuğumuz her şeye anlam katan bir eylemdir.
Kübra: Susmak eyleme geçemediğimiz bir yerde avantajlı veya dezavantajlı bir jokerdir.
İhsan: Susmak bir haktır.
Hasan: Susmak hem az söylemek hem çok söylemektir. Kabul ederken de reddederken de susuyoruz. Tüm iletişim susmaya bağlı.
Büşra: Sükût ikrardan gelir. Var olan doğruyu onaylarken susarsınız. Bazen de muhatap olmamak için susarsınız. Bazen kabullenmek, bazen muhatap olmamaktır.
Uhri: Mevlevilikte mezarlar suskunlar yeri (Hamuşan) olarak isimlendirilir. Hayat bir müziktir. Hayata es veremezseniz, müziği duyamazsınız.
Burak: Birlikte susmak mümkün mü?
Betül: Mizaçla ilgili olduğunu düşünüyorum. Birlikte susabildiğim insanlar var. Kendimleyken de esler vermeyi, susmayı seviyorum. Birliktelik yaşadığım insanlarla da susabilmek muazzam bir deneyim. Doğanın kendisini dinleyebilmek için susuşmak gerekiyor.
Liber: Birlikte susmak aynı zamanda dayanışma haline de gelir.
Ahmet: Duran Adam eylemi geldi aklıma. Hiç konuşmayan, susan insanlar var. Bu eylemin bir matematiği var mı yok mu? Tavırla işlenen bir karşı duruş var. Bazen bir eylem, bazen bir ad, bazen bir sıfat susmak. Tabi ölü taklidi yapanlar da var.
Kiper: İnsan nefret ettiği için susmaz mı? Öfkesi yüzünden susmaz mı? Böyle olunca adlandırmamız kendini tutmak mı oluyor?
Betül: Herhangi bir olay anlam ifade etmediği için susabiliriz.
Hasan: Susmak hak mıdır? Nerelerde hangi durumlarda hak olduğunu düşünüyorsunuz?
Büşra: Edilgen bir duruş susmak. Susmak aynı zamanda çok korunaklıdır. Karşı tarafla iletişime geçmek yerine susmak çok konforlu bir alan.
Kübra: Ait olmadığın yeri, görmezden gelmektir (ignore). Susmak dinleyebilmeye izin vermektir. (converter gibi)
Susmak Nedir?
Cemil:Ne zaman susarız? Mesela mucize karşısında susarız. Kabul ederiz. İhtişam karşısında susarız. Nutkumuz tutulur. İradi bir şekilde bilinçli olarak susarız. Hata yapmamak için susarız. İfade edecek kelimemiz kalmayınca susarız. Derdimizi ifade edemeyeceğimizden emin olunca susarız.
Uhri: Konuşmamak ile susmak aynı şey mi? Konuşmadığımızda da konuşuyoruz sanki…
Ahmet: Susmak sadece ses dalgalarıyla mı alakalı? Mimiklerle ilgisi yok mu?
Burak: Söyleyemediğimizde susmuş mu oluyoruz?
Feridun: Susmak karşı bir eylem. Genel olarak kişi ve/ya olaya bağlı olarak kişinin duygu durumuna bağlı olarak gerçekleşiyor. Kişisel haklarımızla ilgili bir yere dokunan bir durum varsa hakka da dönüşüyor. Susmak aynı zamanda bir düşünsel süreç, düşünme eyleminin zemini. Kimi zaman farkındalığımız yeteri kadar yüksek değilse sadece konuşmamak olarak gerçekleşiyor.
Yusuf: Susmayı sindirilmiş olmaya bağlıyorum. Ayrıca susmak bir gayrettir. Fazlalığı eksiltmektir. Eleştiriyi önlemek için de susabiliyoruz.
Uhri: Pasif sivil itaatsizliktir. Bana yaptırmak istediğiniz görevi yapmayı tercih etmiyorum demek de olabilir.
Kiper: Susmak karşı tarafı anlam yüklemeye zorlamak olabilir mi?
Ahmet: Anlamamayı tercih etmek de susmaktır.
Kübra: Kelimelerin kifayetsiz kaldığı durumlarda çok işe yarar.
Kutluay: Susmak gerçek anlamda mümkün değildir.
Çağdaş: Susmak, sözün tamamlanmışlık halidir. Olgunlaşmış söz belirlemektir. Suskunluğu dünya ile teşviki mesai halinde olmaya devam etmek olarak yorumluyorum.
Uhri: Susmak derken insanın sosyal yönüyle ilgili bir şey mi konuşuyoruz? İnsan, konuşan bir hayvandır. Toplumla ya da toplulukla ilgili bir şey mi konuşuyoruz?
Liber: İnsanların üstündeki etkisini düşünürsek susmak çok büyük bir direniştir. Bir uğurda kendini feda etmektir. Susmamanın azaldığı bir ortamda, susun kendisi cezalandırma ortamını destekleyecek ya da engelleyecektir. Bilinçli direngen bir sus ise bu olasılıkları ortadan kaldıran bir direnmeye dönüştürür.
(Oturumun bu noktasında, katılımcılar susmanın iletişimin bir parçası olduğu konusunda mutabakat sağlamışken susmanın bir hak olup olmadığı konusunda ayrışmışlardır.)
Ahmet: Susarak anlatmanın da anlaşılmanın da mümkün olduğu haller de vardır. Anlam ve anlam arayışının susmakla bağlantısı olduğunu düşünüyorum.
Tuba: Uzun yıllar susmuş bir kadın var. Tepki koymak adına kadınlar galiba genel olarak susmayı tercih ediyor.
Kiper: Günlük dilde, gündelik hayatta susmayı sessiz kalmaya eş mi tutuyoruz? Kayıtsız kalmayı susmak mı diye mi kullanıyoruz?
Susmak Nedir?
Kübra: Haksızlık karşında susan dilsiz şeytandır. Haksızlık karşında susan insan kaypaktır. Haksızlığı körükleyen suskunluk iyi değildir.
Kiper: Bir grup insansınız. Bir aktivite için bir şehre geldiniz. Şehrin sakinlerince istenmeyen ilan edildiniz. Kentliler canınıza kastediyor. Susmak sizi korur mu?
Ahmet: Kendini korumaktır. Karşımdaki sözlerimi çarpıtacaksa, manipüle edecekse iradi anlamda susarım.
(Oturum uzlaşısı: Susmak ve suskun kalmanın günlük dilde birbirinin yerine sıklıkla kullanılıyor.)
Hasan: Hayatın gri alanlarında (Mafya vb gibi illegal alanlarda ya da yasallığı tartışmalı alanlarda hayatını idame ettiren insanlara gönderme) yaşayanların sıkı sıkıya bağlı olduğu suskunluk yasası (omerta) var.
Liber: Suskunluk yasası var olmayı sürdürebilmek için dayanışmaktır. Hiçbir şey var olmak kadar değerli değildir. Var olmak için insan sözcüklerden vazgeçebilir. Yasal düzenlemenin yürürlükte olduğu durumlarda, hukukun kendisini yok sayacak nitelikte olan hatta ortadan kaldırmaya niyetli güçlere karşı kişinin kendini koruması için susma hakkı vardır. Belki de yasa koyucuların, illegal düzen oluşturmaya çalışanlardan susma hakkı ile ilgili öğrenmeleri gerekenler vardır.
Ahmet: Yazılı olmayan toplumsal mutabakatların toplumu nasıl yozlaşmaya götürebileceğinin örneği değil mi “Şeytan ve Genç Kadın” kitabı…
Kiper: Kral Çıplaktır… Susarlar…
Ahmet: Bir önceyle de bağlarsam kral çıplak diyen bugünlerde itirafçı diyoruz. Susmak yozlaşmaya katkı sağlayan bir sürece dönüşebilir. Bu nedenle keskin bir şekilde susmanın iyi ya da kötü olduğunu söyleyemeyiz.
Uhri: Suskunluk da susmaktan farklı olarak bir duygu durumu vardır. Bir acı paylaşırken mesela anma törenlerinde, saygı duruşunda susuyoruz. Acı size çığlık atmanızı salık verirken suskun kalırsınız.
Kiper: Susma eylemine maruz kaldığımızda nasıl baş ediyoruz? Baş etmeli miyiz?
Ahmet: Egomun yontulduğunu düşünüp köpürdüğüm yerin kendime ne yaptığını görünce nefsimin egomun konuştuğunu fark ediyorum. Çelişkili gibi olacak ama aslında değil tam da bu nedenle suskunluğu bozup kırmaya çalışıyorum. Bu her zaman sözle gerçekleşmiyor.
Uhri: Karşı taraf susuyorsa, onun suskunluğunu paylaşırım.
Hasan: Kararlaştırılmış bir suskunluksa yoğun bir iletişimdir. Maruz kalınan bir suskunluksa anlama çalışılır.
Kiper: Taziye ziyaretlerini bir hayal edin. Göz teması kurulur. Susmak paylaşılır. Susmaya maruz kalırken yoğun iletişim devam ettiğinden kimi zaman acı keskin duyguların bile önüne geçebiliyor.
Ahmet: Seminer verdiğimde herkes sustuğunda havada coşku hissederim. Taziye evindeyse o acı havada susmaktan bağımsız olarak asılı kalıyor.
Korel: Konuların bir uzmanı varsa susuyorum. Konu uzmanlarının da arada bir de olsa susup konu uzmanı olmayanları dinlemeye ihtiyacı olduğunu da düşünüyorum. Ban göre susmak bu bağlamda, egoyu, uzmanlığı aşarak dinlemeyi öğrenmek demek. Susmak kadar susturulmanın üstünde durmadığımızı düşünüyorum deyip susuyorum.
Geri bildirim: Hani bazen... - Yamuk Duruş
Geri bildirim: Oturum #31: İtiraz NEDİR? - Yamuk Duruş
Geri bildirim: 098. Oturum: Yalan NEDİR? - Yamuk Duruş