29.07.2021
Soru: Bu oturumumuzdaki başlığımız Empati oldu. Empati nedir? Sizler için empati nedir?
Ayda: Karşımızdakinin duygularını içselleştirmemizi sağlayan, yine duygularımızı kontrol etmemizi, duygu çeşitliliklerimizi yönetmemizi, özellikle olumsuz duygu durumuyla başa çıkmamızı sağlayan bir içselleştirme durumu. Duyguları paylaşmamızı sağlar. Duygudaşlık ya da eşgüdüm.
Uhri: Empati için en az iki özne gerekiyor. Duygu akımı gerekir. Neden var? Yalnızlıkla başa çıkmak için olduğu iddia edilebilir. Örneğin hasta olduğumuzda bir yalnızlık algısına gideriz. Yalnızlık yaşamımız boyunca kavgamız aslında. Varoluşsal psikolojinin amacı… Yalnız hissetmemek için bir başkasının duygusuna sarılırız. Başkasının yalnızlığını paylaşarak aslında kendi yalnızlığımızı da paylaşırız.
Kiper: Anlaşılmak istediğimiz için mi anlamaya çalışıyoruz?
Seda: Bana göre karşındakini anlama ve ona doğru tepki vermek.
Eray: Dr. Daniel Goleman’a göre insanın duygularla, hislerle bağı. Düşünceler, özne tarafında “ben” varsa o duygu akışı yaşanılır. Düşünceleri kontrol ederken faydalandığımız en önemli özellik. Empatinin bir çaba olduğunu düşünüyorum. Gerek insanlar iletişimimizde gerekse bitki/hayvan ile olan ilişkimizde yer alabilir. Kavramları çok büyütüyoruz. Sade, yalın düşünmek gerekir.
Hasan: Empati subjektif yani bize ait bir şey. Ben, empati kuruyorum. Bir duygudaşlık hali oluşturuyorum. Karşı tarafta bir şey olmasına ihtiyaç yok. Yalnız empatinin zamanla ve mekanla bir bağı olabilir. Bu tarafına bakmamızda da fayda görüyorum.
Evren: Empati için “düşünülen, uygulamaya koyulan” bir eylem gerekir. Bunu empatinin önkoşulu olarak görebiliriz. “Çevremizin farkında olmak” adına yapıyoruz. Genelde empati geliştirirken kendi deneyimlerimizle bakıyoruz. “Kendimiz” olarak bakmak gerekiyor.
Altay: Empati ve sempati karışan kavramlar. Empatiyi, bence saf yapmak mümkün değil. Sınırlı bir yaklaşım oluyor. Karşınızdakinin durumunu anlamaya, kendi doğrularınızla ulaşmadığınızda, gereken yere ulaşamıyorsanız empati kullanıyorsunuz.
Hazal: İnsanı tamamen anlayamazsınız. Paylaşarak olur. Çocukken geliştirdiğimiz, içselleştirme, anlamaya çalışma, yabancının mutluluğuna gülebilmek “insan” olabilmek. Empatinin olmadığı yerde “ırkçılık” vardır.
Kiper: Empati ile öğrenir mi?
Altay: Bence, tamamen öğrenme biçimidir. Kendi değerlerimizle hareket ederiz. Değer yargılarımızı değiştirerek, özümüzde olan şeylere ulaşıyoruz.
Uhri: Empati bir öğrenme değil çünkü onunla doğuyoruz. Aklın egemen olmasıyla, duygularımızı bastırıyoruz. Unuttuğumuz, hatırlayacağımız bir şey.
Hazal: İki kişiyle etkileşim içinde olur. Etkileşim içinde olduğumuz insanlarla mümkün.
Empati Nedir?
Oli: Bir doğumu ya da ölümü anlamam için ölmem gerekmiyor.
Hasan: Karşımızdakinin duygu durumunu kendimizde simüle etmek diyebilir miyiz?
Altay: Empati duygusal olabilir. Varoluşsal olarak duyguların paylaşılması gibi. Bilişsel olabilir, fikrin ya da düşüncenin anlaşılması, paylaşılması gibi. Somatik olabilir. Ayna etkisi gibi düşünebiliriz.
Hakan:Empatiyle bizde olan bilgiyi mi çağırıyoruz?
Selin: %100 empatiye inanan biri değilim. Herkeste hissettiğin duygular farklı. Ben yaşayan bilir tarafındayım. Her duyguyu anlamamız gerekmiyor. Mesela bir insanı öldürmeyi ele alalım. Ne hissedersin? Pişmanlık mı? Haz mı? Acı mı? Bunu yaşamak mı gerekiyor? Diğer taraftan tabii ki yardım etmek iyi bir şey.
Doğan: Empati M.Ö. 5.6.yüzyılda Konfüçyüs tarafından tanımlanmış aslında. “Kendine yapılmasını istemediğini başkasına yapma. Kendimizi ya da karşımızdakini anlayabiliriz ya da anlamayabiliriz. Empati yaparak duyguyu birebir yaşayamayabiliriz. Özellikle, empati ve objektiflik. Bir bilgiye ulaşmak istiyorsak, tarafsız olarak sorgulamak gerekiyor. Elitistik diyalektik.
Selin: “Yaşayan biri” olarak nasıl anlayabiliriz.
Kiper: Karşı tarafı dinlerken sorduğumuz sorular empati yapmak mı? Doğru soruyu sormak mı gerekiyor?
Ayda: Sorudan ziyade “reaksiyon önemli”. Empati duyguyla ilişkili bir konu. Her duygu doğru mu? Bir erkek anne olmayı bilebilir mi? Anne olamaz ama anne olmayı hissedebilir.
Eray: Doğuştan mı gelir? Sonradan mı olur? Bence bu sorular çok da önemli değil. “Duygusal zeka” ile doğuyoruz. 6-9 yaş sonrası soyutlama başlıyor. El yordamı ile öğreniyor.
Duygusal sosyal öğrenme: Sosyal öğrenmede empati vardır. Kopyalama gibi.
Yıkıcı duygularla empati : çaresiz, güçsüz
Dinamik duygular: güçlendiren duygular
Kiper: Günümüzde bu kelime sıklıkla karşımıza çıkıyor. Sıklıkla karşımıza çıkan kelimelerin içlerinin boşaltıldığı düşüncesini daha önce de dile getirmiştik. Pekiyi biz kelimenin içini dolduran tarafında mıyız?
Eray: Bence moda olduğu için bu kavramı daha sık ortaya koyuyoruz.
Doğan: Empati yoksunluğu olarak “ben” cilikten bahsetmek gerekiyor.
Esra: Duygusal ve bilişsel olarak ayrım gösterebilir. “Duygusal empati” / “katil örneği, “bilişsel empati” / doğuştan gelebilir. Duygusal sebep.
Altay: Narsisizm: duygusal empatide duygusu olup / bilişsel empatide duygusu olmayan kişi.
Eray: Empatik ilgi: değer vermemiz, harekete geçiren hal. Müşfik bir tutum. Belirli bir dengede tutmak gerekiyor.
Kiper: En iyi empati yapanlar, en iyi manipülatörler midir?
Eray: Duygusal tarafın kararlılık bir tarafı var. Manipülasyon / mobbing yapan (zorba), yapılan (kurban). Dr. Daniel Goleman’’ın Duygusal Zekasına da bakmak gerekiyor. Empati devreleri yüz yüze onlar için uyarlamıştır. (Güven de empatiyi etkiliyor)
Zafer: Kelimenin kökeni son yüzyılda değişti. 1909 Almanca kökenli: sanatın nesnelerine dönük olması duygu dönemi. 1930-40 arasından ABD’de karşımıza çıkar. 1945’te Kişinin kendi deneyimine kaptırması olarak tarihsel bir tarafı var.
Empati aslında karşıdaki bireye verilen duygusal tepki. Bireyin rasyonel olmadığını unutmamak gerekir. Duygu + düşünce + hayal gücü devreye girer. Daniel Boston’ a göre duygusal paylaşım bulaşmadır. Çabayı görmek ve samimi olduğunu anlamak
Kiper: İnsan anlamak istediği için mi anlaşılmak istediği için mi empati yapar?
Murat: Kendimizi anlamak için anlamaya mı çalışıyoruz? Empati, beceri, akıl işi. Karşıya verilenle aynı durum değil. Kendi sorunlarını çözemiyor.
Empati Nedir?
Ayda: Kendi kendime empati oksimoron gibi gözüküyor.
Zafer: Empatiye kim ihtiyaç duyuyor? “Google da en çok aranan kelime” Eylül 2014’ten itibaren en çok aranan “anlaşılmak istemek.”
Altay: Empatiyi öğrenmek için kullanıyor. Uzun dönem hafızaya atmak durumundayız. Pragmatik bakmıyorum.
Murat: Misafir yerine koymak, anlamak üzerine. “anlaşılmaktan ziyade”
Uhri: Duygusal empati: bebeklikten geleni, kenara bırakı Bilişsel olanına bakalım. Sözcükleri kullanınca aklımızla çözebileceğimiz önyargılarla ilerliyoruz.
Ayda: Hangi duyguda empati kurmakta zorlanıyoruz? “Kin” duygusu” çünkü üstü kapalı, “Kararsızlık” / “Tereddüt” gibi duygulara zor empati yapıyoruz.
Ufuk: Her durumla ilgili empati kuramayabiliriz.
Ayda: Empatideki duyguyu içselleştiriyoruz. Karşındakinin zihnini okumaktan ziyade karşısındakinin zihnini anlama.
